Κωστής Παλαμάς

Εισαγωγή | Τα πρώτα χρόνια | Στην Αθήνα | Η Ποίηση

Ο Ποιητής γεννήθηκε στις 13 Ιανουαρίου, ημέρα Τρίτη και ώρα 3 το απόγευμα. Όλα ανάποδα. Γρουσούζικα. Και το είπανε άμοιρο το νεογέννητο. Εξάλλου προηγουμένως, είχανε πεθάνει μικρά δύο αδέλφια του και σύμφωνα με τις δεισιδαιμονίες της εποχής, για να ζήσει το νεογέννητο, έπρεπε να μοιάσει της μητέρας του.

Αυτό όμως ήταν ολόιδιο ο πατέρας του Μιχάλης. Η μητέρα του Πηνελόπη, απελπισμένη, του κρέμασε στο αυτί ένα σκουλαρίκι για γούρι, μήπως και ξορκίσει το κακό και ζήσει το παιδί. Και φαίνεται ότι το ξόρκισε και το παιδί έζησε. Το σκουλαρίκι αυτό ο μικρός Κωστάκης Παλαμάς, το φορούσε ως τα οκτώ του χρόνια και το έχασε σε έναν ξυλοδαρμό με κάποιο φίλο του στο Μεσολόγγι. Γιατί βέβαια ο μικρός τότε Κωστάκης - Κωστής έγινε πολύ αργότερα - έζησε σε πείσμα των προλήψεων. Και όχι μόνο, αλλά απέκτησε φήμη και δόξα και πέθανε σε βαθιά γεράματα σε ηλικία 85 ετών.
Τα παιδικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από μία τραγωδία. Σε ηλικία επτά ετών χάνει με διαφορά 40 ημερών και τη μητέρα και τον πατέρα του. Ο Ποιητής επέστρεψε τότε στην πατρώα γη μαζί με τον αδεφό του Χρήστο, όπου τέθηκαν κάτω από την προστασία του θείου του Δημήτρη Παλαμά, που υπήρξε επιφανής προσωπικότητα του Μεσολογγίου, ως καθηγητής - σχολάρχης και λογιότατος.

Η ζωή και η ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα του Μεσολογγίου καθώς και η ορφάνια του, επηρέασαν, αποφασιστικά τον Ποιητή, αλλά και τον άνθρωπο Κωστή Παλαμά. Έζησε μικρός το ζωντανό '21 και τη Μεγάλη Ιδέα. Τα πρώτα κινήματα για τις αλύτρωτες ελληνικές περιοχές. Ένας θείος του υπολοχαγός, ο Βασίλης Παλαμάς, σκοτώθηκε το 1866 πολεμώντας εθελοντής στην Κρήτη. Η θεία του Βγενούλα ήταν ένα ζωντανό απομεινάρι της Εξόδου του Μεσολογγίου, έχοντας γράψει και αυτή κάποιες ίσως από τις οδυνηρότερες σελίδες της Ιστορίας του, καθώς είχς απαχθεί και βιαστεί από Τούρκους και ζώντας έκτοτε μισότρελη "κουρλή".
Όλα αυτά διαμόρφωσαν τον Ποιητή και τον Ανθρωπο Κωστή Παλαμά. Οι παιδικές αναμνήσεις τροφοδοτούν, ως το τέλος την έμπνευση του, καθώς αναφέρονται σε στίχους του μα και σε ποιήματα ολόκληρα.
Τα πρώτα μου τα χρόνια τ' αξέχαστα τάζησα
κοντά στο ακρογυάλι
στη θάλασσα εκεί την ρηχή και την ήμερη
στη θάλασσα εκεί την πλατιά, την μεγάλη...
Κι εμέ τρισαλίμονο! Μια πίκρα με πίκρανε
πίκρα μεγάλη
και δεν μου την γλύκαινες, πανώριο ξαγνάντεμα
της πρώτης λαχτάρας μου καλό ακρογιάλι
Ποιά τάχα φουρτούνα φουρτούνιαζε μέσα μου
και ποιά ανεμοζάλη,
που δεν μου την κοίμιζες και δεν την ανάπαυες
πανώριο ξαγνάντεμα, κοντά στ' ακρογιάλι;
Μιά πίκρα είν' αμίλητη, μιά πίκρα είν' αξήγητη,
μιά πίκρα μεγάλη,
η πίκρα, που είν' άσβηστη και μες στον παράδεισο
των πρώτων μας χρόνων κοντά στ' ακρογιάλι.
Ο Ποιητής τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Μεσολόγγι και σε ηλικία 17 ετών, το 1876, έρχεται στην Αθήνα για να σπουδάσει στη νομική σχολή, προκειμένου να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του.
Γρήγορα όμως εγκαταλείπει τα Νομικά και στρέφεται ολοκληρωτικά στη λογοτεχνία. Εκτός από την ποίηση, υπήρξε και πεζογράφος, κριτικός, θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός, ενώ υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη τόσο της ΕΣΗΕΑ όσο και της Ακαδημίας Αθηνών όπου διετέλεσε και πρόεδρος το 1931.

Εισαγωγή | Τα πρώτα χρόνια | Στην Αθήνα | Η Ποίηση

Κωστής Παλαμάς